In het neusje van de hond (ja, de provincie Noord-Holland lijkt écht op een hond) ligt de veelzijdige regio West-Friesland. Een regio waar velden vol tulpen en bloemkolen en steden vol eeuwenoude gebouwen en sfeervolle pleinen hand-in-hand gaan. Eline dook de polder en stegen in, ontdekte de geschiedenis van haar roots en herontdekte haar eigen vertrouwde omgeving, op een duurzame manier. Benieuwd naar West-Friesland en de duurzame reistips die we geven? Je vindt ze in dit blog!
Dichtbij op vakantie = back to the roots
"West-Friesland, dat ligt toch in Friesland?" Eline hoort deze opmerking minstens één keer per maand. Vooral wanneer zij nieuwe mensen ontmoet en zich aan hen voorstelt. Want zij is in Hoorn geboren en woonde tot haar 19e in het lieflijke Bovenkarspel. Ze ging in Grootebroek naar school, beleefde de mooiste uitgaansavonden in Enkhuizen en reed wanneer de zon scheen naar een strandje aan de dijk bij het Markermeer.
Na een jaar reizen, in Gent studeren en vijf jaar inwoner te zijn geweest van Amsterdam, spotte Eline samen met haar vriend een schitterende stadswoning met glas-in-lood in het historische Hoorn. Ze pakten de dozen in, zegden de huur op en verkasten naar het pittoreske stadje. Afgelopen zomer vonden ze het hoog tijd om hun vertrouwde regio onder de loep te nemen. Gewapend met kampeerspullen, verrekijkers en een routeboek reden zij op de fiets via de West-Friese Omringdijk naar de mooiste stadjes en dorpjes.
De leukste en beste duurzame reistips van West-Friesland hebben we in deze travelguide op een rijtje gezet. Je vindt per gebied, dorp of stad de meest verantwoorde slaapplekken, minst vervuilende excursies en leukste routes.
Duurzame reistips voor Hoorn en omgeving
Op dertig minuten treinafstand van Amsterdam ligt Hoorn. Deze stad is direct aan het Markermeer gelegen en bestaat voor meer dan de helft uit water. Hoorn heeft heel veel ouderwetse ophaalbruggen, eeuwenoude kerkgebouwen en VOC-pakhuizen. Tijdens een rondleiding door de stad, of een bezoek aan het Westfries Museum, ontdek je op transparante en eerlijk wijze meer over de rol van Hoorn en haar inwoners tijdens de VOC.
Duurzaam overnachten in Hoorn
Duurzaam overnachten in Hoorn doe je in boutique hotel Ysbrantzs. Dit hotel ligt midden in het centrum van Hoorn op de Rode Steen. Eigenaren Marco & Laura openden in 2020 een hotel waar ze altijd al van droomden: Een gasloos én gastvrij hotel waar Hoorn centraal staat. Je logeert hier in één van de historische kamers waar de karakteristieke details van het pand bewaard gebleven zijn. Denk aan hoge rijk versierde plafonds en mooie houten balken. Je kunt hier een fiets huren en Hoorn en omgeving verkennen.
Net buiten Hoorn liggen ook pareltjes van slaapplekken. Zoals de campspace van Dirkje en Jeroen in Schellinkhout. Hier zet je je tent ergens middenin hun voedseltuin neer. Het is niet zomaar een tuin, want het is hier zo groot dat je bijna kunt verdwalen. En er zijn nog een paar leuke campspaces in de buurt van Hoorn te vinden, zoals deze in Venhuizen.
Duurzaam eten in Hoorn
Hoorn kent diverse restaurants waar je duurzaam kunt ontbijten, lunchen of dineren. We tippen de volgende adressen:
The Bamboo Room: geniet van wereldse gerechten, gemaakt van vlees en vis tot veganistische versies. Denk aan vegan gevulde bara's en vegan sashimi.
Oranje buiten: niet ver van het centrum van Hoorn ligt het gezellige strandpaviljoen Oranje Buiten. Smul van lokale lekkernijen, zoals brood van de plaatselijke bakker, een eigen gebrouwd bier en vis uit het Markermeer.
Café Charlies: een favoriete kroeg onder de locals waar het barpersoneel zoveel over de bieren weet dat je het idee hebt in een totaal andere wereld te leven. Ze schenken hier standaard Gulpener!
Natuur in de buurt van Hoorn
Zin in een dagje de natuur in? Huur een sup of kano bij SUP Spirit Hoorn en ga peddelen in de haven en op het Markermeer. Liever de bossen in of de dorpen rondom Hoorn ontdekken? Pak de fiets en rijd via de dijk, het Dwaalpark en Grosthuizen over de West-Friese Omringdijk naar Ursem. Prachtige uitzichten en goede plekken om (roof)vogels te spotten.
De andere kant op kan natuurlijk ook. In Schellinkhout vind je namelijk een uitgestrekt strand aan het Markermeer waar je lekker kunt dobberen of windsurfen. Fiets je verder door, dan rijd je via de Westfriese Omringdijk richting het pittoreske Wijdenes en Oosterleek. Deze dorpen staan vol met stolpboerderijen. En je vindt hier ook nog leuke boerderijwinkels, zoals Het Zuivelstation in Wijdenes.
Ken je de befaamde rustpunten al? Van die plekken waar locals een kraampje neerzetten met tafels en stoelen en waar je voor een klein prijsje een kop koffie met wat lekkers kunt pakken? Je vindt er zo een in Oosterleek!
Duurzame reistips voor de dorpen tussen Alkmaar en Schagen
Via Hoorn kun je op verschillende manieren naar de dorpen en plattelandsgebieden rond Alkmaar en Schagen rijden. Je kunt via de dijk over de Westfriese Omringdijk richting Alkmaar fietsen. Of je pakt de route via Bobeldijk en Wognum via de schattige dorpjes Wadway, Spanbroek en Opmeer richting Schagen.
Een verademing als je uit de stad komt of in een druk dorp woont. Hier geniet je van rust, uitgestrekte polders, karakteristieke stolpboerderijen en oud-Hollandse tuinderslandschappen. Alles lijkt langzamer te gaan en het werk speelt zich vooral buiten af.
Duurzaam overnachten in deze regio
Tijdens ons bezoek aan deze regio, overnachtten we op camping de Boerenzwaluw in het dorpje Zijdewind. Een boerencamping met loslopende kippen en een kleurrijk wc-gebouw. De camping is ruim opgezet en de eigenaar is erg vriendelijk. Houdt rekening met de trein die ieder half uur voorbij raast. Het geluid wordt zo veel mogelijk gedempt met metershoge bomen.
Duurzaam eten in deze regio
Wanneer je gaat kamperen, is het het allerleukste om voor je tent je eten klaar te maken. Daarom bezochten we geen restaurants tijdens ons bezoek aan deze regio. Wel hebben we een paar leuke duurzame eet- en drinkadressen verzameld waar je lokaal, biologisch en/of vegetarisch kunt eten:
Bakkerij De Korenschoof: in het kleine dorpje Spanbroek zit op de hoek van één van de enige straten die dit dorp rijk is een prachtige bakkerij. Buiten staat een bord met 'Echte West-Friese krentenmik, hier te koop!' en binnen vind je een ouderwetse vitrine en kassa. Je kunt hier, na dit duidelijk aan te geven, wel pinnen. Ga voor de klassieker en koop die krentenmik. Samen met een goede laag boter een heerlijke versnapering voor bij de koffie, of het ontbijt.
Wijndomein De Koen: in het pittoreske Broek op Langedijk ligt wijndomein De Koen. Hier overvalt je het gevoel alsof je in Frankrijk bent. Je kunt wandelen tussen de wijnranken door maar natuurlijk ook wijn proeven en kopen. Ga bijvoorbeeld voor een proeverij of een high wine. Deze zijn inclusief rondleiding.
Museum BroekerVeiling: leer alles over de manier waarop jaren geleden landbouw uitgevoerd werd. Op z'n West-Fries. Verwacht audiotours met West-Friese gidsen, compleet met dialect, vers verbouwde groentes, interactieve groenteveilingen zoals vroeger en een prachtige boottocht (lees meer bij 'natuur in de buurt van Langedijk')
Café de Pomp: een leuk café om neer te strijken tijdens een wandel- of fietstocht in de buurt van Heerhugowaard. Dit café zit naast het Poldermuseum, wat ook een bezoek waard is. Hier nip je van een lokaal Alkmaars bier, zoals het Alkmaarse Blondje, en bestel je meteen een huisgemaakte soep van de dag.
Voedselbos De Groene Oase: op steenworp afstand van Bergen en Schoorl ligt het voedselbos van De Groene Oase. Je kunt hier vrij doorheen wandelen en vruchten en kruiden ontdekken. Er groeide op het moment dat wij er waren niet veel, maar je kunt wel inspirerende informatie lezen en natuurlijk lekker struinen.
Natuur in de buurt
Voor heerlijke wandeltochten moet je in Geestmerambacht zijn. Hier kun je in open grasland wandelen tussen de weidevogels door. Of je kunt zwemmen in het Zomerdel meer.
Broek op Langedijk staat bekend om haar vele polders en landerijen die gescheiden worden door beekjes en smalle slootjes. Direct tegen Museum BroekerVeiling aan ligt het beschermde natuurgebied Realm of The Thousand Islands. Vroeger was dit de plek waar de tuinders hun groenten en fruit verbouwden. Vandaag de dag bezitten hooguit enkele tuinders in dit gebied nog een eilandje. Je kunt er vanuit BroekerVeiling met de rondvaartboot doorheen varen. Je kunt ook een eigen bootje huren.
Oerhollands landschap vind je wanneer je vanuit Alkmaar-Noord richting Sint Pancras fietst of vaart. Daar vind je langs het water op een rij vijf prachtige molens. Je kunt deze bezoeken of gewoon van een afstandje bekijken.
Duurzame reistips voor Medemblik en omgeving
Medemblik bereik je op verschillende manieren. Bijvoorbeeld met de bus of de stoomtram vanuit Hoorn. Of met de fiets. En dat is, wat ons betreft, de leukste optie. De route is namelijk heerlijk. Je rijdt langs boerderijen in Zwaagdijk waar je aardbeien uit 'de muur' kunt halen, je passeert landerijen en molens en je hoort niets anders dan de wind en de vogels.
Duurzaam overnachten in Medemblik
Een van de leukste kleinschalige campings van West-Friesland is Lodge 61. Hier zet je je eigen tent of camping neer op een uitgestrekt veld met appel- en perenbomen. Of je kiest voor een safaritent. Lodge 61 ligt aan de rand van het pittoreske Medemblik en is ook nog eens enorm duurzaam. De camping heeft namelijk een Green Key Gold certificaat en dat betekent dat zij aan eisen en criteria voldoen die een positieve bijdrage leveren aan het milieu, de lokale economie en de community. Meer weten over het Green Key keurmerk? Je leest er hier meer over.
Eigen voedsel
Gastvrouw en eigenaar Inge draagt samen met haar zoon Maarten de toekomst een warm en groen hart toe en daarom staat hun missie en visie compleet in het teken van duurzaam ondernemen en leven. Hun doel is om circulair te worden. Ze creëren een voedselbos op het terrein en hebben diverse moestuinen waar agro-ecologie en permacultuur toegepast wordt. Ten slotte recyclet Lodge 61 haar afval en heeft ze een composthoop. Die composthoop wordt omgewerkt met uitwerpselen van hun boerderijdieren. In het voorjaar worden de gewassen van het voedselbos en de moestuin.
Eigen stroom
Daarnaast gebruikt Lodge 61 LED-lampen en hybride verwarmingsketels te installeren. De bedoeling is namelijk dat de zelf opgewekte stroom, die voortkomt uit onder andere zonnepanelen, alle elektriciteit op de camping verzorgt. Over de watervoorziening en riolering is ook nagedacht. Er zit een 'grens' op de hoeveelheid water die door de kranen en douchekoppen komt waardoor er minder water verspild wordt. Er is geen riolering maar wel een septictank. Dat is een ondergrondse tank waar afvalwater uit toiletten en douches wordt gezuiverd.
Goed voor medemens
Niet alleen de natuur en het milieu zijn voor Inge en Maarten belangrijk: ook de medemens is voor hen van onschatbare waarden. Op verschillende dagen krijgen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op de zorgboerderij, in de moestuin en in het voedselbos de kans zich in te zetten en zich te ontwikkelen. En als campinggast kun je natuurlijk ook helpen waar je wilt!
Duurzaam eten in Medemblik en omgeving
Genoeg restaurants en cafés in Medemblik waar je lekker kunt eten. De een duurzamer dan de ander. Maar als je gaat kamperen, dan wil je koken en bakken voor je tent. En een zelf bij elkaar gekochte lunch aan het IJsselmeer is ook niet verkeerd. Daarom gingen wij naar EcoLiv Medemblik. Hier koop je de lekkerste biologische producten: van kaas en yoghurt tot broodjes en sap.
Natuur in de buurt van Medemblik
Rondom Medemblik liggen super leuke dorpjes, zoals Opperdoes. Een klein dorpje waar de beroemde aardappel Opperdoezer Ronde vandaan komt. In Opperdoes vind je ook The Bee. Dit was voorheen een imkerij. Nu is het samengevoegd met het pannenkoekenhuis en kun je er eten in de tuin. Huur meteen een bootje zodat je lekker door de omgeving kunt varen.
Blijf je liever op de fiets, dan moet je richting Twisk. Dit is één van de mooiste dorpjes van West-Friesland. De kinderkopjes liggen er nog op de straten en de meeste huizen bereik je enkel met een sierlijk wit bruggetje. Vervolgens heb je twee opties: ga je rechtdoor richting Abberkerk en Lambertschaag waar je super rustige dorpjes vindt met mooie stolpboerderijen? Of sla je linksaf richting Oostwoud?
Kies je voor de route richting Oostwoud, dan kruis je een uitgestrekt polderlandschap door. Heel kenmerkend voor deze omgeving. Eenmaal in Oostwoud kun je doorfietsen naar het Egboetwater. Een groot natuurgebied met bos en kronkelende sloten. Een mooie plek om te picknicken, te fietsen of te varen.
Medemblik ligt aan het IJsselmeer en dat betekent dat je hier leuke stranden vindt. In natuurgebied de Vooroever vind je uitgestrekte zandstranden en afgebakende kleine grasstranden. Op het strand bij strandpaviljoen De Zoete Zee is het net alsof je op een Caribisch eiland bent beland. Rijd je iets verder door, dan kom je in Wervershoof. Een gezellig dorp met een mooie fietsroute over de dijk. Het stukje dijk bij de Koopmanpolder vonden wij een geschikte lunchplek.
Duurzame reistips voor Enkhuizen en omgeving
Last maar zeker not least: Enkhuizen! Dit eeuwenoude stadje ligt in de punt van West-Friesland en is vanuit Flevoland de toegangspoort tot de regio. Enkhuizen heeft leuke musea, zoals het Zuiderzeemuseum, maar ook leuke restaurants en terrassen. Eigenlijk is wandelen door Enkhuizen al een excursie op zich. Tijdens de 'rare straatnamen'-route maak je een leuke tocht door de stad en leer je meteen meer over de straatnamen en gebeurtenissen.
Duurzaam overnachten in Enkhuizen
Wij reden rechtstreeks vanuit Medemblik naar Enkhuizen, en sliepen daarom niet in Enkhuizen. Er is wel een aantal leuke slaapplekken in deze stad:
Camping Dijk & Meer: deze hippiecamping ligt aan het IJsselmeer, tussen Medemblik en Enkhuizen in. Een perfecte tussenstop tijdens je fietstocht.
Camping de Vest: een stadscamping aan de rand van Enkhuizen.
Camping De Gouwe Stek: deze camping ligt in Bovenkarspel tegenover het Streekbos. Een leuke kleine camping met een gezellig clubgebouw en, niet te vergeten, het blote voetenpad!
Duurzaam eten in Enkhuizen
Een leuke plek om te eten én te drinken is Brouwerij De Werf. Deze brouwerij is gevestigd in een loods en ligt direct aan een van de leukste grachten van Enkhuizen. Je proeft hier van lokaal gebrouwen bieren, zoals Porno Blond en Wahja! Tropical (weizen) met een plankje Oud Enkhuyzer kaas erbij. De burgers komen van een slagerij uit de buurt en de koeien die dit vlees afgeven krijgen de bierborstel, die overblijft na het brouwen van bier, gevoerd.
Slaap je in Andijk of rijd je van Medemblik richting Enkhuizen? Maak dan een stop bij theetuin De Libel. Hier worden meer dan twintig verschillende soorten theeën geschonken. Plof lekker neer in de weelderige groene tuin, onder de druiven of naast de vijver, en bestel een vers gebakken taartje. Je kunt hier ook high tea-en!
Natuur in de buurt van Enkhuizen
Enkhuizen ligt aan de ene kant aan het IJsselmeer en aan de andere kant aan het Markermeer. Dat komt door de Houtribdijk die de oude Zuiderzee in tweeën splitst. Er speelt in Enkhuizen dus veel af op het water. Ga bijvoorbeeld lekker zonnen en zwemmen of spring op de waterski's bij watersportvereniging De Ven.
Op steenworp afstand van Enkhuizen vind je het Streekbos. Een recreatiegebied waar je kunt zwemmen, varen, wandelen, midgetgolven en klimmen. Tegenover het Streekbos ligt het blotevoetenpad van camping De Gouwe Stek. In twee uur wandel je over de meest uiteenlopende paden heen: van bakken vol kiezels tot door groene baggerslootjes. Heel leuk om eens de focus op je voeten te leggen.
Een van de leukste natuurexcursies in Enkhuizen is de zeiltocht naar de Marker Wadden met Fogol. Met een honderd jaar oud zeilschip vaar je over het Markermeer naar een nieuws stukje Nederland. We schreven daar een uitgebreid artikel over. Je vindt die hier.
Op biketrip door West-Friesland
Waarschijnlijk missen we nog een heleboel hoogtepunten in het veelzijdige West-Friesland, maar er moet natuurlijk ook nog wat aan de toeval overblijven. Hoe leuk is het als je zelf iets ontdekt! We zijn benieuwd hoe jou deze regio lijkt en of je er op vakantie zou willen. Heb je iets ontdekt en vind je dat dat echt in deze travelguide thuishoort? Laat het ons weten!