De termen vliegschaamte en vliegdieet komen ons de neus uit, maar we zijn wel fan van minder vliegen. Je vervoermiddel bepaalt natuurlijk een groot deel van de milieu-impact van je reis. Met een aantal tips ga je je vliegdrang te lijf zonder in te leveren op plezier.
Flexivlieger
Het valt ons op dat er vaak behoorlijk zwart-wit over vliegen geschreven en gesproken wordt. Je vliegt of je stopt. Het lijkt wel roken. Je bent een roker of je bent het niet. Of vlees eten: je bent vegetariër of je bent carnivoor. Wat betreft vliegen, is het (ook) lastig om plots te zeggen dat je het nooit meer gaat doen. Terwijl het niet moeilijk is om van level party-vlieger naar flexivlieger te gaan. Om minder te vliegen is het volgens ons vooral van belang je bewust te worden van je vlieggedrag, een reëel doel te stellen en de alternatieven te leren kennen.
Om minder vliegvakanties te maken, vinden we bewustmakingscampagnes inspirerend. Stoptober helpt bijvoorbeeld rokers om alvast 28 dagen niet te roken. Na die rookvrije periode heb je als ex-roker vijf keer meer kans om blijvend te stoppen. Ook Dry January en de Vlaamse campagne 40 dagen zonder vlees zijn bewustmakingscampagnes met effect. Wij denken dat dit soort experimenten ook interessant is voor het afbouwen van vliegreizen.
Pinky promise
We weten niet of het met vliegen ook zo werkt. Er is maar een manier om daarachter te komen: proberen. Via Flight free kun je de belofte maken in 2021 niet te vliegen. Het biedt wat houvast omdat je je woord geeft en de campagne zorgt voor bewustwording over vliegen bij andere mensen. Durf je de belofte van één jaar niet vliegen niet te doen of weet je al dat je voor een familiebezoek bijvoorbeeld, ongetwijfeld op de vlieger zult stappen, dan is “I pledge to be flight free for leisure travel in 2021” een interessante optie. Bekijk met het CO2-budget van de Volkskrant hoe je dat in balans brengt. Daarover straks meer.
Zomer zonder vliegen is een Belgisch initiatief en vergelijkbaar met Flight free. De crew van Zomer zonder vliegen werkt aan bewustwording en oefent op politiek vlak ook wat druk uit om vliegtuigen aan de grond te houden.
Vakantie-CO2-buget
Een andere manier om minder te vliegen, is elk jaar wat minder vliegen of de balans zoeken tussen je verschillende vakanties. Om wat richting aan vakantie-CO2-uitstoot te geven, vroeg Volkskrant Eke Eijgelaar, onderzoeker duurzaam toerisme aan Breda University, een vakantie-CO2-budget op te stellen.
Het Klimaatakkoord werd het uitgangspunt van het vakantie-CO2-budget. Hierin heeft Nederland vastgelegd in 2030 in vergelijking met 1990 49 procent minder CO2 uit te stoten. Bij gebrek aan statistieken rond vakantie-emissies uit die periode, werd er uitgegaan van 2018. De gemiddelde vakantie-uitstoot van Nederlanders was toen 1200 kilo CO2, verdeeld over 2,6 vakanties. Met 49 procent minder uitstoot, resulteert in 612 kilo CO2 per persoon in 2030. Om daar stapsgewijs naartoe te werken, is het zaak om elk jaar 5,5 procent minder uit te stoten.
Voor 2021 is het budget 1014 kilo. Volgens Eijgelaar is dat bijvoorbeeld een week wintersport en twee weken op autovakantie naar Italië. Een andere optie is om twee jaar niet op vakantie te gaan of in Nederland te kamperen en daarna een verre reis naar bijvoorbeeld Indonesië te maken. Volkskrant heeft een handige tool ontworpen waarmee je puzzelend je vakantie-CO2-budget voor een jaar inplant.
Alternatieven voor vliegvakanties
Om een beeld te krijgen van alternatieven voor vliegreizen, is de tool van Milieu Centraal handig. Daarmee vergelijk je de CO2-uitstoot van beschikbare vervoersmiddelen voor jouw vakantiebestemming. Het resultaat geeft je niet alleen inzicht over het aantal kilo’s CO2-uitstoot van je vervoer, accommodatie en activiteiten van de reis, maar voorziet je ook van tips waarmee je je uitstoot kunt verlagen of compenseren. Verder vergelijkt Milieu Centraal de uitstoot van je vakantie met dagdagelijkse CO2-uitstoot zoals autorijden, energieverbruik, voeding, vlees eten, kleding kopen, douchen, verlichting en de was. Spoiler: wandelen, fietsen, de trein, de bus (touringcar) en zeilboten belasten het milieu het minst.
De CO2-belasting van je reis is natuurlijk erg afhankelijk van je bestemming. Je kunt vaker dichter bij huis op vakantie dan ver weg. Natuur & Milieu heeft ter inspiratie 13 alternatieven voor bucketlist-bestemmingen opgesomd. Waarschijnlijk is het op deze Europese vakantiebestemmingen ook nog minder druk dan bij de bekende bezienswaardigheden. Green tickets helpt een vliegvrije reis binnen Europa uit te stippelen, net als Flixbus, Flixtrein, NS International en de Treinreiswinkel. Verder blijft Interrailen voor ons een gouwe ouwe en daten we met duurzame campers.
Als je wel vliegt, kun je je vakantie verduurzamen door:
zo lang mogelijk op je bestemming te blijven.
binnenlandse vluchten te skippen en te vervangen met openbaar vervoer, liften, fietsen, wandelen, steppen, zeilen. Wat jij wil.
voor een minder vervuilende luchtvaartmaatschappij te kiezen en je CO2-uitstoot compenseren.
voor een duurzamere reisorganisatie te kiezen als je voor een georganiseerde reis gaat.
voor duurzame accommodatie te kiezen, huizenruil te doen of bij vrienden of familie te verblijven.
waar mogelijk, plantaardige en lokale producten te eten.
diervriendelijke excursies te kiezen.
geen multinationals maar wel lokale ondernemers te steunen.
massatoerisme te mijden.
reizen en bezoekjes en dus bestemmingen, te combineren.
Bronnen: Milieu Centraal, Stoptober, Flight free, Volkskrant